Sunday, February 21, 2016

අනේ නැද්දෙ අයිස් එකක්..........


කිරිබත්ගොඩ සෝයා අයිස්ක්‍රීම් කඩේට අද මං ගොඩ වුණේ සෝයා කිරි ඒකක් බොන්න හිතාගෙන. 

මාස ගණනක් වයසැති පුංචි කෙලි පොඩ්ඩියක් උරහිසේ හොවාගෙන මැදිවියෙ කාන්තාවක් කඩේට ගොඩ වුණේ ඒ් අතරවාරයේදියි. අැය ටිකට් පොතක් අතැතිව හිටියෙ. කැෂියර් ඒකේ කාන්තාවට මොනවාද කියනවා දැක්කත් මං ටිකක් පසුපස හිටිය නිසා කිව්වෙ මොනවාද කියලා පැහැදිලිව අැහුණෙ නැහැ. අැයත් ඒක්ක වයස අවුරුදු 8 ක විතර පුතෙක් හිටියා. අැයට තමන් අා කාරණය ඉටු කරගන්න නොහැකි වුණු විත්තිය හිතුණේ කැෂියර් ඒකෙ හිටිය කාන්තාව අන්තිමට උස් හඬින් කිව්ව වචන නිසයි.


'අනේ අපිට ටිකට් ගන්න සල්ලි වෙන් කරලා නැහැ'

ඒ් අතරවාරේ මගෙ අවධානය යොමු වුණේ අර පුංචි කොලු පැටියා දිහාවටයි.
ළමයි කිහිප දෙනෙක්ම ඒ් මොහොත වෙද්දි අයිස්ක්‍රීම්වල රසවිඳනවා.
අනේ අර කාන්තාව ඒක්ක අාපු පුතා ඒකපාරටම කැෂියර් ඒකේ කාන්තාවට මෙහෙම කියන්න ගත්තා.


'නැන්දෙ අයිස් ඒකක්...... නැන්දෙ අයිස් ඒකක්....
අනේ නැන්දෙ අයිස් ඒකක්............'


මට කලින් පෝලිමේ හිටිය අම්මා කෙනෙක් ඒයාගෙ දරුවො දෙන්නට දෝතින්ම අයිස්ක්‍රීම් දෙකක් අරගෙන ගිහිං දෙද්දි අර අහිංසක දරුවා බලාගෙන හිටියෙ පුදුම වේදනාවකින්. ඒ් දරුවගෙ අැස්වල තිබ්බ අසරණකමින් මාව පිච්චිලා ගියා.

ඊළඟ වාරේ මගෙ.


'මට අයිස්ක්‍රීම් ඒකයි සෝයා කිරි ඒකයි දෙන්න.....'

කැෂියර් ඒකෙ කාන්තාව හිතන්න අැති දෙකම ගත්තෙ මට කියලා.
අනේ අර අහිංසක දරුවා තාමත් සුපුරුදු පරිදි නැද්දෙ අයිස් ඒකක් කියනවා....


ඒතකොටම ඒ කාන්තාව කිව්වා රු 25 ක් අරං ඒන්න කියලා. පොඩි ඒකා කට අැරෙගන බලාගෙන ඉන්නවා.

පුතේ ගන්න. මේ අයිස් ඒක ඔයාට.

මං ඒහෙම කියලා අයිස්ක්‍රීම් ඒක පුතාගෙ අතට දෙද්දි ඒ් අැස් දිලිසුණු හැටි මං කොහොම විස්තර කරන්නද....

ඉවවහා ගිය සතුටිං කොලු පැටියා අයිස් ඒක අරං දුවද්දි මට දැනුණේ පුදුමාකාර සතුටක්.

මෙතෙක් වේලා තමාගෙ දරුවන් වෙනුවෙන් විතරක් අයිස්ක්‍රීම් අරං දුන්නු ඒතන හිටිය අම්මලා තාත්තලා මං දිහා බලාෙගන හිටියෙ ඔවුන්ට ඒහෙම කරන්න හිතක් පහල නාෙවුණෙ අැයි කියලා වෙන්න අැති.....
මට තාමත් ඒ් අහිංසකයාගෙ හඬ රැව් දෙනවා......

'නැන්දෙ අයිස් ඒකක්...... නැන්දෙ අයිස් ඒකක්....
අනේ නැන්දෙ අයිස් ඒකක්............'


- රුක්ෂිලා වෙත්තමුණි -

Friday, February 19, 2016

මං ආසයි මිස්ටර් රාජාට....


Aparna Sen ගෙ චිත්‍රපට වලට මං කවදත් කැමතියි. මේ චිත්‍රපටය මගෙ හිත තදින්ම වෙලා ගත්තා.කිහිප සැරයක්ම විටින් විට දින ගණනක් බැලුවා. අද ආයෙමත් තැනින් තැන මීනක්ෂි හා මිස්ටර් රාජා හෙවත් මිස්ටර් අයියර් ඉන්න කොටස් බැලුවා.


මට සිනමාත්මක භාෂාව ගැන අවබෝධයක් නැහැ. ඒත් රස විඳින්න පුළුවන් යම් නිර්මාණයක්. මිස්ටර් රාජාත් මං වගෙ පරිසරයට ආදරය කරන කෙනෙක්. ඒ වගේම ඡායාරූප ශිල්පියෙක්. හදිසි අවස්ථාවක මුණ ගැහෙන මීනක්ෂි හා දින තුනක් වැනි කාලයකදී ඔවු නොවුන් අතර සිදුවන ඒ අමුතු බැඳීමට මං හරිම කැමතියි. ජීවිතය කියන්නේ හැරයාමයි. අපි කැමති අය හා අපිට අකමැති අය හැමදාමත් කළේ අපිව හැරයාමයි.


මේ චිත්‍රපටය ඔස්සේ සමාජයට දෙන පණිවිඩය අස්සෙ කොච්චර දේවල් අර්ථ ගැන්වෙනවාද......

මං ආසයි මිස්ටර් රාජාට....

සියලුම කාන්තාවන් කැමතියි ආදරය කරුණාව වගේම ආරක්ෂාවත් තමන් ආදරය කරන පෙම්වතාගෙන් හෝ ස්වාමියාගෙන් ලබන්න. ඒක මනුස්ස ස්වභාවය. මිස්ටර් රාජා ගැන මට ඇති වෙන්නෙ ඒ නිසා පුදුම ආදරයක්.

චිත්‍රපටය ගැන කිසිත් නොකියා ඉන්නම්. ඒ ඔබට එය සිත් සේ නැරඹීමට සැලැස්වීමටයි.

මෙය නරඹලා ඔබට දැනෙන දේ අපිත් එක්ක බෙදා ගන්න......


සම්පූර්ණ චිත්‍රපටය නැරඹීමට....

https://www.youtube.com/watch?v=jTGZ8I0bHcI&list=PLA87B9E82EE0A0924

Friday, February 12, 2016

මිය ගිය උවැසිය- මොනිකා කිවිදිය






මිය ගිය උවැසිය- මොනිකා කිවිදිය

නවාතැන් පොළෙන් සමුගත් ළබදිය

නවාතැන් පොළේදි යළිත් හමුවිය...


කවියෙන් දුටුවෙමි ඇය හද රිද්මය....











මොනිකා රුවන් පතිරණ කිවිදිය දිවයින ඉරිදා පත්‍රයට ලියූ "නවාතැන් පොළේ"නමැති ලිපි පෙළ කෘතියක්‌ ලෙස පළවී තිබෙනු, කියවීමි. ඇය එය රචනා කොට ඇත්තේ තම සමාජ මෙහෙවර සඳහා නැවති සිටිය තැන්වල මානව දයාවෙන් පිරිපුන් ඇගේ හද සසල කළ අවස්‌ථා හා සිද්ධි ඇසුරෙනි. එහෙත් මේ ලියන්නේ _විත නවාතැන් පොළ හැර දැමූ මේ උදාර ගැහැනියගේ අසීමිත මානව ප්‍රේමයේ කවි කෘතිය පිළිබඳවයි. ඇය මිනිසුන් වෙනුවෙන් විමසූ, කැපවුණු ගැහැනියකි. ගැහැනුන් නොදුටු දේ ගැහැනු නෙතින් උරාගත් ඇය නවාතැන්පොළ ලිපි පෙළ හරහා මවන්නී ඒ අදහස්‌ය. ගැහැනියක ලෙස ඉපිද ගැහැනියක නිසාම විඳින වද වේදනා සියෑසින් පසක්‌ කරන්නී නවාතැන්පොළ හරහා අනුවේදනීය දිසාමානයන් කරා පාඨකයා ගෙනයන්නීය.


ආශ්චර්යයක්‌ කරා යන ගමනේ ශ්‍රී ලංකාවේ දුක්‌ විඳින ජනතාව හා එම දුක හිසින් ගෙන, හෙට ලොවක නැවුම් සිහින ගෙන අගුපිළේ රෑ සිහින දකින ගැහැනුන් දුටු පතිරණ කිවිදිය කරුණා පිරුණු උවැසියක සේ සෝකවන්නීය. ඒ සෝකය ඇයගේ හදවත තුළ නොරැඳී පිටාර ගැලුවේය. ප්‍රේමයත්, එයින් ගෘහණියක වන ගැහැනියත් බොහෝවිට, සැබෑවටම ලාංකීය සමාජය තුළ කැටයක්‌ බවට පත්වෙයි. මෑතකදී රක්‍ෂණයක්‌ වෙනුවෙන් ස්‌වාමියා අතින් මිය ගිය කාන්තාවක කියා පෑවේද උක්‌ත දුර්භාග්‍යයේ තරමයි. මොනිකා කිවිදිය මෙබඳු පැතිකඩ විනිවිද දකියි. වරක්‌ ඇය දුටු ගැමි නව යොවුන් තරුණියක සිය අතේ අත්ල අහිමි වූ එකියකි. 

ඒ ෆැක්‌ටේරියේ වැඩට ගොස්‌ සිදුවුණු අකරතැබ්බයකි. එහෙත් ඇයගේ මව ඊට කිසිදු මුදලක්‌ නොගත්දි ඉල්ලා තිබුණේ තම දියණියගේ අත නැවත දීමට හැකි නම් එයයි. මොනිකා කිවිදිය සිය කවි වැගුරුවේ මෙසේය, ඇය වෙනුවෙන්.


ඇගේ ඇඟිලි සොරු අරගෙන ගියෝයා

එකී ඇඟිලි මුදලට සම නැතෝයා
කාසි දහසක්‌ ගනු කෙසේයා
ඇගිලි නොම ලදොත් මගෙ දිවි නැසේයා

මේ කුඩා දැරියත්, ඇයගේ මවත් ළතවෙන අයුරුය. තව වරක්‌ ඇය බංගලාදේශයේ සංචාරය කරත්දී දුටු දෙයින් හද ස්‌වර ප්‍රකම්පිත විය. අවුරුදු දොළසක දැරියක්‌ අවුරුදු හතළිස්‌ ගණනක්‌ වයසැති අයකුට විවාහ කරදී ඇය ගෙන යාමට පැමිණ විට එම දැරිය දුව යන දසුනකි ඒ. තම දෙමාපියන්ගේ උණුසුම ලැබිය යුතු මේ දැරිය පිරිමියකු අතපත්ව කුමන පිපතක්‌ ඉවසන්නට සමත්වෙයිද? මේ කුඩා දැරිය බිල්ලක්‌ බවට එම සමාජ සංස්‌කෘතිය තුළ පත්ව ඇත්තේ ගැහැනිය පිළිබඳ වත්මන් සෑම සමාජයකම පාහේ දැකිsය හැකි පරිභෝජන භාණ්‌ඩයක්‌ පමණක්‌ වීම පෙන්වාලමිනි. 

එහෙත් කවියකුට කළ හැක්‌කේ කුමක්‌ද? එම කඳුළු කතා කඳුළු අකුරින් අමුණා පාඨක නෙතග තෙත් කිරීමට තැත් දැරීම පමණි. මේ බංගලාදේශ බොළදිය වෙනුවෙන් අප කිවිදිය ඇමුණූ කවි කඳුළුය.


බොළද ළමා සිතිවිල්ලේ සරන්නියේ
අණසක බිඳින්නට නොහැකිව හඬන්නියේ
දෙවියකු පිහිට වේදැයි මග බලන්නියේ
අවසන කොතැන වෙද නොමදැන දුවන්නියේ



නොපිපුණු කැකුළ බිල්ලට පුද කරන්නිද
නොවැඩුණු උකුළ තුළ කළලය වඩන්නිද
නොවැඩුණු ළැමෙන් බිළි¹ට කිරි පොවන්නිද
නොපැසුණු සිත කයින් ගැහැනියක වන්නිද


කවා පොවා දරු සතපා ළඟින් හිඳ
ගෙවතු මල් වාවා යළි ගේ දොර ඇමද
සිරි යහනේ මොහොතක්‌ නිදි ලබන සඳ
මිය ගිය ළමා ළොව සිහිනෙන් පෙනේවිද


මෙසේ මිය යන මල් කැකළු එක්‌ දේශයකට හෝ කාලයකට අයත් නොවෙයි. මොනිකා කිවිඳිය උවැසියක සේ මේ සියල්ල දකියි. අපට කියයි. එසේ කියන්නී ඇය මිය ගියද අනාගත මී මුනුබුරු මිනිබිරියන්ට හෝ මේ ආච්ර්ණකල්පික මතයන්ගෙන් මිදී නව ලොවක නව අරුණලු දකින්නට වෙර දරන ලෙස පැවසීමටයි. අනාගතයේ ඇය දුටු මෙම අවිනිශ්චිත ස්‌වභාවය අද අපට පසක්‌ වෙමින් පවතියි. 


ඇය මෙන් අපටද මෙම නවාතැන් පොළෙන් හැකි ඉක්‌මනින් සමුගන්නට ඇත්නම් කදිම යයි අපට සිතෙන්නේ එබැවිනි.


වැව් ගොඩවී තාවුල්ලේ අවන්හල්ද සැදීලා
පුරන් කුඹුරුවල දුම්කොළ ගහකින් උක්‌ වැවිලා
දඬුමොණරෙන් රජ මැතිවරු අහසෙන් එති වැඩලා
නිලමේවරු පැජරෝවෙන් යති දුහුවිලි පිඹලා

ගම්මානෙන් පෙකිනිය සිඳ විශ්වය ගැන උගෙනා
මුණුපුරුවරු දසතේ යති අත සහතික රැගෙනා
මෙරටෙහි සළු පිලි වියමින් රට තෙල් ළිං පිහිනා
මිණිපිරියන් එවන කාසි හඬ ගම්දොර ඇසෙනා

මෙවිපත් හඳුනන කිසිවකු පහළ වෙන බැවිනා
පින්වත් දියසෙන් කුමරකු මැවිය යුතුය ඉතිනා
වස්‌ පණහක්‌ ගිය තැන දැඩි සොවින් ලියා තබනා
මී මුනුපුරු මිණිපිරියනි තොපටයි මේ වදනා


ඇය අවසන අපගෙන් අසන්නේ තවමත් නොවිසඳී, එහෙත් අප හදවත් තුළම වහා විසඳිය යුතු පැනයකි. ඒ පැනය අපේ අම්මා වෙනුවෙනි. නංගී වෙනුවෙනි. අක්‌කා වෙනුවෙනි. සොයුරිය වෙනුවෙනි. ඇයගේ කිවි සිත මානව දයාව පිරිපුන් දුකම දැක සංතාපයට පත්ව, එවුන්ගේ දුක නිවීමේ පැතුමම කේන්ද්‍ර කරගත් එකක්‌ බවට මේ පැනයම දෙස්‌ දෙයි.

ඇතැම් චිත්‍රපට ටෙලි නාට්‍ය හා විවිධ කලා මාධ්‍ය හරහා මැවෙන හාණ්‌ඩ ගැහැණියගේ සිතුවමට අනුගත වෙනු වෙනුවට ජීවිතයට මුහුණ දෙන ගැහැණියකගේ ප්‍රතිරූපය වර්ධනයට කාලය එළඹී නොමැත්තේද?

මොනිකා කිවිඳි උවැසිය මා මුලින්ම හද තුළ රඳවා ගත්තේ උසස්‌ පෙළ ලෙච්චමීගේ සිතුවිල්ලෙනි. එහෙත් ඇය හමුවීමට තරම් මා පින් කොට නොතිබිණි. මරණය ගැන ලියූ එයින් ජීවිතය ගැන කියූ මේ සොඳුරු සිතැත්තිය අප හැර ගොසිනි. එහෙත් ඇය ලියූ කවි ඇය මිය ගිය බව අපෙන් වසන් කරයි. ඒවා දකින කියවන මොහොතක්‌ පාසා කවියක්‌ කරන හදියක තරම දැනෙයි. ඉන් හද කම්පා වෙයි. මානවීය ආස්‌ථානයන් සකස්‌කරවීමෙහි කවියෙහි වගකීම ඇය මනාව අවබෝධ කරගෙන සිටියාය. නැවතත් සොඳුරු නවාතැන් පොළකදී ඇය හමුවේ නම්.... එවිටද ඇය අහිංසක මිනිසුන්ගේ දුකම ගැන දොඩනු අරුමයක්‌ නොවනු ඇත.


තෙඹුකැටියේ ධම්මානන්ද හිමි
සහාය කථිකාචාර්ය
සිංහල අධ්‍යයනාංශ්‍යය
පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලය


උපුටා ගැනීම - දිවයින



මොනිකා රුවන් පතිරණ විසින් රචිත විසි වසක ශේෂ පත්‍රය

ආසිරි ගීත විසුරුවා ගම් දොර සිසාරා
මංගල රියෙහි නංවා පෙරහරක නළවා
දිනයෙක ඇතුල් කළ මඟුල් සේයා රුවෙන් මේ
ඔබ අමතනා අප මෙදා ඒ දම්පතින්මයි

සම් මස් නහර ඇඟිලි රන් මුදුවල ම සිර වී
කල් ගිය වරල පලඳනා කටු ඔටුනු වීලා
රන් දම් යදම් වී කෙමෙන් ගෙල සිර වූ සන්දා
සඟවා තබා ඇත තවම කිට්ටම් නිවාසේ

මල් කුමරුවන් කුමරියන් පිරිවරට ආවත්
උන් හා නැටුම් කෙළි කවට ලුහුඬින් ම නිම වී
තෙරපෙන බරින් ජීවිතේ මල් සිනා මැරුණත්
දුක් සැප කුමන්දා බසක් ඇසුවෝ නො වෙත්මැයි

ලඹ දුන් සුවඳ නන් කුසුම් උඩු වියන් සෙවණින්
බැස පෝරුවෙන් පා තබා පුන් කලස් අතරින්
එ මඟුල් සේයා රූ සමඟ තවලමෙහි ඇදෙමින්
මැඳුරින් මැඳුර ගෙවු කුලී ගිය දුර නිමක් නැත්

අසමින් අපේ ගුණ වරුණ නෑ සිය මුවින් ගැයූ
සපැමිණ ලැගුම් ගත් එදා වීදුරු නිවාසේ
සුරකින වෙර දැරුයෙන් මතු මතුත් දිවි හිමියෙන්
අවසර නොවීමය උනුන් හඳුනන්ට කිසිදා

ගිවිසුම් සදමින් සොඳ පවුරු වීදුරු නොබින්දා
විසි වස් ගෙවුණත් ජය මඟුල් ආසිරි බලයෙන්
මතු දෙදරුම් වළකා මඟුල් හස රැලි රකිත්වා
කල් යල් පැමිණි වග නෑසියනේ සිතත්වා


මේ කවිය.....



උත්සවශ්‍රීයෙන් ඥාති සමූහයා මැද විවාහප්‍රාප්ත යුවලකගේ විවාහ ජීවිතයහි සැඟ ව ඇති යථාර්ථය විසි වසරකට පසු එදා සිටි ඥාති, මිත්‍ර සමූහයා ඉදිරියේ කරන ප්‍රකාශයක් ලෙස මේ නිර්මාණය ඉදිරිපත් වේ. කිවිඳිය මේ සඳහා යොදාගන්නා විරිත ද, අතීතයේ දී ගායනා කළ මඟුල් සිලෝවල ගායනා රීතියට නෑකම් කීම, උත්ප්‍රාසයක් ලෙසින් නිර්මාණයෙන් මතු ව පෙනේ.

මංගල දිනයෙහි මනාලියන් ඇඳුම් පැලඳුම්, ඡායාරූප, ආසිරි ගීය, අනුශාසනා, මනාලියගේ මල් කුමර කුමරියන්, ‘පෝරුව, උඩුවියන්, පාවඩ ඈ සියල්ල වර්තමාන ජීවිතයේ ස්වරූපය සමඟ ඡේදනය කරමින් හා සසඳමින් එදා සහ අද අතර පරාසය පිළිබඳ ව නැවත සිතීමට අප පොළඹවයි. මේ යථාර්ථය ප්‍රකාශ කිරීමට කිවිඳිය යොදා ගන්නා උපක්‍රම ඉතා කාව්‍යෝචිත ය.

“ආසිරි ගීත විසුරුවා ගම් දොර සිසාරා
ඔබ අමතනා අප මෙදා ඒ දම්පතින්මයි..”

ලෙසින් අරඹන නිර්මාණයෙන් ද්වනිත වන්නේ උපහාරය, ශක්තිය, වේදනාව වැනි භාවයන් සමුදායකි. ඇය නිවාස කුලියට ගනිමින් දීර්ඝ ජීවිත චාරිකාවක් කළ බව ප්‍රකාශ කරන්නේ උචිත උපමා, ද්වනිය මතු කරන නව අරුත් සමූහයක් නිර්මාණය තුල පිහිටුවමිනි.

“ඒ මඟුල් සේයා රූ සමඟ තවලමෙහි ඇදෙමින්
මැඳුරින් මැඳුර ගෙවු කුලි ගිය දුර නිමක් නැත්...

මේ නිර්මාණය ඉදිරිපත් කරන ශෛලිය, ආකෘතිය, විරිත, බස පමණක් නොව නිර්මාණයට දී ඇති මාතෘකාව පවා නිර්මාණය තුළින් ප්‍රකට කරවන අත්දැකීමට මනා අපූර්වත්වයක් එක් කර ඇත. ‘ශේෂ පත්‍රය’යන්නෙන් අර්ථ ගැන්වෙන්නේ භෞතික, අප්‍රාණික ප්‍රතිඵලයක් විනා ජීවමානවූත්, සජීවී වූත් මනරම් ජීවිත සංකලනයක් නොවන බව රසිකයාට අවසානයේ ප්‍රත්‍යක්ෂ වේ.

ජයන්තා රුක්මණී සිරිවර්ධන

ගැහැනියකගේ ජීවිතයේ ලස්සනම දිනය ඇය මනාලියක වනදා ය. ඥාති මිත්‍රාදින්ගෙන් ලැබෙන සුබ පැතුම් අවවාද නිමක් නැත. සුදු සේල අන්දා මල් ගවසා, වේල්පට පලදා ඇය පෝරු මස්තකයේ හිද ඔහුගේ මනාලිය වූවාය. මංගල රථයේ නැග රථ පෙරහරින් ගොස් සිහින් සිනා විදහා මංගල සේයාරුවකට පෙනී සිටියාය. මංගල උත්සවය එතෙකින් නිමා විය.

ඉන්පසුව ඇරඹියේ යුග ජීවිතයයි. පවුල නැමති සංස්ථාව රැක ගැනීමට කළ දුෂ්කර ක්‍රියා අපමණය. ඇයට මේ සියල්ල සිහිපත් වන්නේ් මංගල සේයාරුව දැකීමෙනි. වසර විස්සක අතීතය හා වර්තමානය පිළිබඳව මෙන්ම අනාගතය පිළිබඳව යම් ඉඟියක් ද ඇය විසිවසක ශේෂ පත්‍රයෙන් කියනු ලබයි. මොනිකා රුවන්පතිරණ නම් වූ කිවිඳිය විසින් රචිත විසිවසක ශේෂ පත්‍රය කවියෙන් ඇය පවසන්නේ ගෙවී ගිය වසර විස්ස තුළ ජීවිතයේ සිදුවූ විවිධ වූ හැල හැප්පීම් සමඟ පවුල් ජීවිතය රැක ගැනීමට සිදුවී වෙහෙස අපමණ බවය. එය සොඳුරු මෙන්ම කටුක අත්විඳීමකි.

සම්මස් නහර ඇඟිලි රන් මුදුවලම සිරවී
කල්ගිය වරල පලඳනා කටු ඔටුනු වීලා
රන්දම් යදම් වී කෙමෙන් ගෙල සිරවූ සන්දා
සඟවා තබා ඇත තවමත් කිට්ටම් නිවාසේ

කුලී ගෙදරින් කුලී ගෙදරට යමින් පවුල් ජීවිතය රැග ගැනීමට කළ අපමණ කැපකිරීම් මෙන්ම ගැටුම් වලකා ගනිමින් විසි වසරක් ගත කළ අයුරුත් ඇය සිහිපත් කරයි. ඒ සියල්ලට මංගල දා ලැබුණ සුබපැතුම් ජයමංගල ගී ආශිර්වාද බලපෑ බවත් ඇය පවසන්නීය.

මෙහිදී කිවිදිය ව්‍යංගයෙන් මෙන්ම ඍජුවම පවසන්නේ විවාහ ජීවිතයේ බාධක ජයගැන්මට අපමණ වෙහෙස වූ බවය. කැපවූ බවය. එමෙන්ම තවමත් එකිනෙකා හඳුනා ගැනීමට දරන උත්සාහයත්, මංගල දිනයේ පෑ සිනහව විසිවසරක් රැක ගැනීමට ගත් උත්සාහයත් ඉදිරියට එය රැක ගැනීමට ගන්නා උත්සාහයත් පිළිබඳව පවසන්නීය. ඒ සිනහව තුළ සැඟව ඇති දුක, කටුකÀවය අපමණය. බොහෝවිට නෑදෑයින් ජීවිතයේ සතුට දුක්ඛ දෝමනස්සයන් පිළිබඳව නොවිමසූ තරම්ය.

”තෙරපෙන බරින් ජීවිතේ මල් සිනා මැරුණත්
දුක සැප කුමන් දා බසක් ඇසුවෝ නොවෙත්මයි”

නව කවි පරපුරට අයත් මොනිකා රුවන්පතිරණ කිවිඳිය බොහෝවිට සමාජ අසාධාරණ කම්වලට මුහුණ දුන්නවුන්ගේ ජීවිත අත්දැකීම් පිළිබඳව නිර්මාණ යොමු කළාය. ඇගේ භාෂාව සරලය. එනමුදු ඒ සරල බව තුළින් ඇය මතු කළ ප්‍රශ්න ප්‍රබලය.

අපි දෙන්නා සහ තවත් කිහිප දෙනෙක්, තහනම් දේශයකින්, අංගුලිමාලගේ සිහින, ඔබෙ යෙහෙළිය – ඇය ගැහැනිය, විසිවසරක ශේෂ පත්‍රය යන කාව්‍ය ග්‍රන්ථ කිහිපය ඈ විසින් රචනා කොට ඇත.

ඉසවි

Wednesday, February 3, 2016

පේ‍්‍රමයේ විරහව ඔබ මට කියා දුන්නෙහිය


කලකිරීමෙන් හා හුදෙකලාව පීඩිත ව ගිය සිත් ඇති මොහොතක තමා නිතර ම කියවන නවකතාවක් ගැන ගුණදාස අමරසේකරයන් වරක් සඳහන් කර තිබුණා. ඒ තමයි මාර්ටින් වික‍්‍රමසිංහ ගේ ‘විරාගය’. එයින් කුමන හෝ පිටුවක් පෙරළා කියැවීමෙන් තමා මහත් අස්වැසිල්ලක් ලබන බව ඔහු එහිදි තවදුරටත් කියා තිබුණා.

මේක පෞද්ගලික ව මට ආදේශ කරලා ගත්තොත් එවන් මනෝභාවමය අවස්ථාවක මම කියවන්න අතට ගන්නේ ‘විරාගය’ නෙමෙයි, මහාචාර්ය එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍රයන්ගේ ‘මළගිය ඇත්තෝ’ නවකතාව.

‘විරාගය’ත් එක්ක සංසන්දනය කරල බැලුව ම ‘මළගිය ඇත්තෝ’ ඒ තරම් ගැඹුරින් මනුස්ස ජීවිතය විවරණය කරන්නා වූ අතිවිශිෂ්ට නවකතාවක් නොවන්න පුළුවන්. ඒත් මම ‘විරාගය’ට වඩා ‘මළගිය ඇත්තන්’ට පෞද්ගලික ව කැමැතියි.

චිප‍්‍රලම්භ ගෘංගාරය කියන දේ ‘මළගිය ඇත්තෝ’ නවකතාවේ විතරක් නෙමෙයි ඒක ‘විරාගයෙ’ත් තියෙනවා. ඒත් ‘මළගිය ඇත්තෝ’ මුල සිට අග දක්වා ම ගත්තොත් පේ‍්‍රමකතාවක් - පේ‍්‍රම කාව්‍යයක් - පේ‍්‍රම ගීතයක් වන නිසා ම ආදරයේ සුන්දරත්ව ය වගේ ම එහි ඇති අපරිමිත වේදනාවත් එක අතකින් සංකීර්ණ විදියටත් අනිත් අතින් අති සංවේදී හා භාවසූචක විදියටත් නිරූපණය වෙලා තියෙනවයි කියලා මම හිතනවා.

නවකතාවේ ප‍්‍රධාන කතා නායකයා දෙවෙන්දොරා සං. ජපන් නමක් වගෙ පෙනුණට ඔහු සිංහල. ඔහුට නොරිකෝ සං මුණගැහෙන්නේ ජපානයේදි. ඇය සුන්දර ජපන් යුවතියක්. නවකතාවේ දැක්වෙන ආකාරයට දෙවෙන්දොරා කලක් පැවිදි ව සිට පසුව සිවුරු හල පුද්ගලයෙක්. වෘත්තිමය වශයෙන් ගත්තොත් චිත‍්‍ර ශිල්පියෙක්.

දෙවෙන්දොරා ගේ වයස නවකතාවේ නිශ්චිත ව නොදැක්වුණත් ඔහු තරුණ විය මඳක් ඉක්මගිය, මැදිවියට එළැඹෙමින් සිටින අයකු බව පෙනී යනවා. එහෙත් නොරිකෝගේ වයස නම් නවකතාවේ ඉඟි කෙරෙනවා. ඇය අවුරුදු විස්සකට වඩා විය නොහැකි යයි තමාට හැඟෙන බව දෙවෙන්දොරා වරක් කියා සිටිනවා.

දෙවෙන්දොරා නොරිකෝගේ ජීවිතයට මුලින් ම ඇතුළුවුණා කියනවාට වඩා නොරිකෝ දෙවෙන්දොරාගේ ජීවිතයට මුලින් ම ඇතුළු වුණා යැයි කීම වඩාත් නිවැරැදි යැයි මා සිතනවා.

“දවසක් යමුද කබුකි බලන්න” නොරිකෝ කියා සිටිනවා. ඒක තමයි ඔවුන්ගේ සම්බන්ධයේ ආරම්භය. කබුකි බලන්න ගියායින් පස්සේ දවසක නොරිකෝ දෙවෙන්දොරාට තම නිවෙසට එන්නැයි ආරාධනා කරනවා. නොරිකෝ ගේ පියාත් පාරම්පරික සිත්තරෙක්.

මේ ගමනෙන් පස්සේ දෙදෙනාගේ බැඳීම තවත් වර්ධනය වෙනවා. ඔවුන් තෝකියෝ නගරයේ හැම තැන ම ඇවිදිනවා. එහෙත් මෙහි විශේෂත්වය වන්නේ දෙදෙනා ම තම තමන් ඔවුනොවුන්ට ආදරේ බව වචනයෙන් ප‍්‍රකාශ නොකිරීමයි. ඒක ඔවුන් කියන දෙයක් නෙමෙයි එකිනෙකාට දැනෙන දෙයක්;

දෙවෙන්දොරාගේ ජීවිතයේ කැළඹීමක් හටගන්නා මුල් ම සිද්ධිය වෙන්නේ නොරිකෝ තම අසල්වැසියකු සමග ආහාර ගැනීමකට කළ ඇරියුමක් පිළි ගැනීමයි. දෙවෙන්දොරාගේ හදවතට වේදනාවක් හටගන්නවා විතරක් නෙමෙයි එයින් ඇතිවූ ඊර්ශ්‍යාවෙන් ඔහු බලවත් සේ පීඩා විඳිනවා.

මුළු තෝකියෝ නගරය ම තමා විසින් කඩදාසියෙන් සාදන ලද සෙල්ලම් ගෙයක් සේ එකවර ම බිඳවැටුණු බව දෙවෙන්දොරා කියා සිටිනවා.

මේ අතරේ දෙවෙන්දොරා තෝකියෝ අතහැර කියොතෝවලට යන්න අදහස් කරනවා. ඒක දැනගන්නා නොරිකෝ දුක්බර බැල්මෙන් කියනා දෙයින් අප හදවත් සියුම් වෙණ තතක් සේ නොහැඬවෙන්නේ ද?

“යන්න එපා දෙවෙන්දොරා සං”

බැරිම තැන ඇය මෙහෙම කියනවා.

“යනවා නම් දෙවෙන්දොරා සංගේ සිරුරෙ සුවඳ, මේ ඇඳුම්වල සුවඳ තියලා යන්න”

(රත්න ශී‍්‍ර විජේසිංහ ‘සුවඳ තියා මා ළඟ ඔබ අරන් යන්න මල්’ නම්වූ බොළඳ ගීතය ලිව්වේ මේ අවස්ථාව වස්තුබීජ කරගෙන.)

කියොතෝවලට යන්න කලින් දෙවෙන්දොරා නොරිකෝට වෙළෙඳ සලකදී වෙස් මුහුණක් තෑගි කරනවා. නොරිකෝ ගේ හිත කවදා නමුත් වෙනස් වුණොත් මේ වෙස් මුහුණ තමාට දෙන්නැයි ඔහු කියා සිටිනවා.

මොකද මේ තරම් භයානක මුහුණක් තේරුවේ?

”මගේ යටි හිත එහෙම තමයි ඊර්ශ්‍යාවෙනුයි නපුරුකමිනුයි පිරිලා.”

දෙවෙන්දොරා උත්තර දෙනවා. ඇත්තටම ඒක දෙවෙන්දොරාගේ ජීවිතය නිරූපණය කරන ඔහු ගේ ඇතුළු සිත විවරණය කරන සංකේතාත්මක අවස්ථාවක්. මේ අතර නොරිකෝ සෞම්‍ය වෙස් මුහුණක් ඔහුට තෑගි කරනවා. “මේක නැති වුණදාට මමත් ඉවරයි කියලා හිතාගන්න” ඇය කියනව. කියොතෝවලදි දෙවෙන්දොරා ගත කරන්නේ නන්නත්තාර ජීවිතයක්.

ඔහුට නිරන්තර දැනෙන එකම දේ නොරිකෝ අමතක කර දැමීමට නොහැකි බව පමණයි. සියලු දුක්ඛ දෝමනස්සයන්ගෙන් මිදීම සඳහා දෙවෙන්දොරා ගේෂා ස්ති‍්‍රයක් ඇසුරු කරන්න පටන් ගත්තත් ඔහු එයින් වුණත් කායික තෘප්තියක් කෙසේ වෙතත් භාවමය අස්වැසිල්ලක් ලබන්නේ නැහැ. සැබෑ ආදරය ජිවිතයේ පතුළට කිඳ්‍ර බැස එහි ඇති දුකෙන් තැවරෙන බව දෙවෙන්දොරා කියා සිටිනවා.

දෙවෙන්දොරා ආයෙත් තෝකියෝවලට එනවා. ඒ එනකොට ඔක්කොම වෙනස් වෙලා. කොටින්ම නොරිකොත් වෙනස්වෙලා බව ඔහුට හිතෙනවා. ඈ කිසි කලෙක තමාට ආලය නොකළ බවත් ඇය හුදෙක් තමාට කරුණාවෙන් සැලකුවා පමණක් බවත් ඇය තමා සමඟ කතාබහ කිරීමට පි‍්‍රය කළා පමණක් බවත් ඔහු හිතන්න ගන්නවා. කොහොම වුණත් මෙවර දෙවෙන්දොරා නවතින්නේ නොරිකෝගේ නිවෙසේ කාමරයක.

ඒ වනවිට ඇගේ පියා මිය ගිහින්. නොරිකෝ වෙනත් රැකියාවකට යනවා. ඇයට දෙවෙන්දොරා එක්ක කතා කරන්නවත් වෙලාවක් නැහැ. සියුම් හදක් ඇති දෙවෙන්දොරාට මේක දරාගන්න බැරිව යනවා. ඔහු බැරිම තැන ඇයට මෙහෙම කියනවා.

”මාව මරන එක මීට වැඩිය හොඳයි. මාව මරන්න.”

නොරිකෝ තමාට තෑගි කළ සෞම්‍ය වෙස් මුහුණ ඔහු ඇගේ කාමරයේ තබා නිදිපෙති බොනවා. ඔහුට ඕනෑ ජීවිතය නැති කර ගන්න. ඒත් ඔහු මිය යන්නේ නැහැ. නොරිකෝ ඔහුට ලියුමක් ලියනවා.

”ඔබ මගේ වෙස් මුහුණ ආපහු දුන් නමුත් මම ඔබේ වෙස් මුහුණ ආපහු දුන්නේ නැහැ.”

’මළගිය ඇත්තෝ’ නවකතාව නිම වන්නේ නිශ්චිත අවසානයකින් තොරව. එය එහි දෙවැනි කොටස වන ‘මළවුන්ගේ අවුරුදු දා’ නවකතාවත් එක්ක ඊළඟට ඈදෙනවා.

’මළගිය ඇත්තෝ’ එහි කතුවර මහාචාර්ය එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍රයන්ගේ ම අත්දැකීමකින් ලියැවුණු කෘතියක් ද? මෙබඳු ප‍්‍රශ්නයක් පැන නඟින්නේ මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍ර කාලයක් ජපානයේ ජීවත්වුණු නිසා.

කෙසේ වෙතත් ඒ ප‍්‍රශ්නයට කිසියම් පිළිතුරක් ඔහු ලියූ ‘පින් ඇති සරසවි වරමක් දෙන්නේ’ නම් වු ස්වයං ලිඛිත චරිතාපදානයෙන් ලැබෙනවා. නොරිකෝගේ චරිතය තමා දැන සිටි ජපන් ස්තී‍්‍රන් දෙදෙනකු ඇසුරෙන් ගොඩනඟන ලද්දක් බව එහිදි මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍රයන් කියා සිටිනවා. එහෙත් ඒ චරිතය ගැන ඊට වැඩි විස්තරයක් කිරීමෙන් ඔහු වැළකී සිටිනවා.

මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍ර ජපානයේ සිටියදී ජීවත්වුණේ පාරම්පරික ශිල්පියකුගේ නිවෙසේ. (නොරිකෝගේ පියාත් පාරම්පරික චිත‍්‍ර ශිල්පියෙක් බව මා මීට කලිනුත් සඳහන් කළා). එම ශිල්පියාගේ පුතා තෙරුඕ. දුව කිමිකෝ. තෙරුඕ ගේ බිරිය චියෙකෝ. නවකතාවේ නොරිකෝගේ සොහොයුරු හිදෙජි හා ඔහුගේ බිරිය චියෙකෝ ගේ චරිත මේ තෙරුඕ හා චියෙකෝ ඇසුරෙන් නිර්මාණය වෙලා තියෙනවයි කියලා අපිට හිතන්න පුළුවන්. කිමිකෝ ගේ චරිතය නවකතාවේ දැක්වෙන්නේ මෙමොකෝ වශයෙන්.

එසේ වුවත් නොරිකෝට පාදක වූ ජපන් ස්ති‍්‍රය ගැන තොරතුරු සඟවා තබන්න තම ස්වයං ලිඛිත චරිතාපදානයේදි මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍ර උත්සාහ ගෙන තිබෙන බවක් පෙනෙන්නට තිබෙනවා.

මේ අතර ප‍්‍රවීණ කවියකු හා නිශ්චල ඡායාරූප ශිල්පියකු වන ලාල් හෑගොඩ මෑතදි කළ ජපන් සංචාරයකදි ඔහුට මුණ ගැසුණු එක් ජපන් ස්ති‍්‍රයක් නිසා නොරිකෝ පිළිබඳ අවධානය නැවතත් ‘මළගිය ඇත්තෝ’ පාඨකයන් වෙතින් යොමුවුණා. ජපානයේදි ලාල් ට මුණගැසී ඇති අකිකො සං නමැති ස්ති‍්‍රය ඔහුගෙන් මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍ර පිළිබඳ තොරතුරු විමසා තිබෙනවා.

ඇය මෙසේ කියා තිබෙනවා. “..... මම කියවපු සියලුම නවකතා අතරෙන් මා කැමැතිම නවකතාව ‘මළගිය ඇත්තෝ’. ඒක මගේ ජීවිතේට හුඟක් සමීපයි. මම එතුමාට ආදරෙයි. මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍ර ජපානයට ආවම මම එතුමා හමුවුණා... අපේ අවන්හලට එන බව එතුමා කිව්වා. එදා දවස පුරාම මම මඟ බලා හිටියා. ආවේ නැහැ. ඊළඟ දවසෙත් බලන් හිටියා ආවේ නැහැ. මොකක් හරි වැදගත් වැඩක් තියෙන්න ඇති.” (උපුටා ගැනීම ‘ඉරිදා ලක්බිම’ පුවත්පතිනි) එහෙත් ලාල් කියනකම් ඒ වෙනකොට මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍ර මළගිය ඇත්තන්ගේ ලෝකයට ගිහින් බව ඇය දැනන් ඉඳලා නැහැ.

නොරිකො ගේ ඇත්ත නම කිමිකෝ බවත් ඉහත ලිපියේ සඳහන්ව තිබෙනවා. (අකිකො කියන්නේ අවන්හලේ කාන්තාව‘ යන්නටයි.)

එතකොට දෙවෙන්දොරා සං? ඒ මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍රම ද? මේ චරිතය නිර්මාණය කිරීමේදි මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍රයන්ට ප‍්‍රකට චිත‍්‍ර ශිල්පි මංජු ශී‍්‍ර ගේ චරිතය බලපාලා තිබෙන බවක් කතාව මුලදි අපට පෙනෙනවා. එහෙත් පෙ‍්‍ර්මය පිළිබඳ වන අත්දැකීම් මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍රයන්ගේ ම පෞද්ගලික ඒවා වෙන්න පුළුවන්.

’මළගිය ඇත්තෝ නිශ්චිත අවසානයකින් තොරව නිම නොවූවත් එහි දෙවැනි කොටස වන ‘මළවුන් ගේ අවුරුදු දා’. නවකතාව හමාර වන්නේ නිශ්චිත අවසානයකින්. එනම්, දෙවෙන්දොරා සංගේ මරණයෙන්.

ඉන්පසු තනිවන නොරිකෝ මෙහෙම කියනවා. “යළි ආ හැකි නිසා නොවෙද ඔහු යන්නේ? නොගිහින් යළිත් ආ නොහැකිය. යෑම හොඳය. ගොස් ඊමද හොඳය. ලොව ඇත්තේ යාම් ඊම්ය. නෑවිත් යන්ට බැරිය. නොගිහින් එන්ට බැරිය.”

සු.මි.
සිළුමිණ